Page 85 - ASM Yaşam Dergisi

olacaktık. bir şekilde donma tepkisi ru eğilmesi, omuzların yu-

vermektedirler. Lunapark- karıya doğru çıkmasıyla
Şimdi sözel olmayan ileti- ta hızlı trene binmiş kişi- kendini gizleme tepkisidir.
şim açısından bu üç tepkiyi ler kaçamazlar, savaşacak Kişi adeta orada olmadığı-
birlikte inceleyelim. durumda da değillerdir. Bu nı göstermeye çalışmakta-
nedenle donma tepkisi dev- dır. Yenilgi sonrası sahayı
Sözel olmayan davranışla- reye girer ve koltuğa adeta terk eden sporcular, ami-
rın temeli; Donma, kaçma, yapışırlar. Donma tepkisi rinden azar yiyen kişiler,
savaşma tepkileri sırasında tutacakları o ka- tacize ya da şiddete uğra-
dar sıkarlar ki bu tür yerler- mış olan kişiler bu tepkiyi

Donma Tepkisi deki tutunma yüzeylerinin verirler. Özellikle şiddet
Tehlike ile karşılaşan hay- çok kısa sürede aşındığı ya da tacizi uygulayan kişi
vanlar donma tepkisi vere- gözlenir. Sinemada korku beklenmedik bir anda orta-
bilir hatta bazıları ölü tak- filmi izlerken ani bir kor- ya çıktığında mağdur olan
lidi yapabilirler. Karanlıkta ku sahnesi sırasında koltuk kişi bu şekilde kendini giz-
gözlerine ışık tutulan tavşa- kenarlarına yapışan insan- lemeye çalışır. Kafalarının
nın donup kalması en bariz lara dikkat edebilirsiniz. görünürlülüğünü azaltarak
örneklerdendir. İnsanlarda Aniden yanındaki kişiye de açık alanda gizlenmeye ça-
da donma tepkisi sıklıkla yapışabilirler. Donma tep- lışırlar.
gözlenmektedir. Örneğin; kisi sırasında erkek arkada-
korkutucu bir hayvan ile şının kolunu tırnaklarıyla Kaçma Tepkisi

karşılaştığında ya da sirk- delen kişilere bile rastla- Tehlike durumunda yaka-
te gösteri izlemekte olan dığım olmuştur. Yalanını lanmamak amacıyla gös-
ve sahneye en yakın otu- yakaladığınız eşiniz ya da terilen bu tepki donma
ran kişiler aslan gösterileri arkadaşınız hiçbir şey söy- tepkisinin yetersiz olduğu
sırasında adeta oturdukları leyemeden birkaç dakika durumlarda ortaya çıkan
koltuklara yapışırlar. Çün- donup kalacaktır. Sonrasın- ikinci tepkidir ve aynı za-
kü limbik sistemleri tehli- da neokorteks yani yalan manda tehlike altındaki ki-
keyi fark etmiş ve donma mekanizmaları devreye gi- şiye durumu değerlendirme
tepkisini vermiştir. İnsanla- rer ve durumu başka yalan- imkânı sağlamaktadır. Eğer

rın gizledikleri bir bilgi ya larla kurtarmaya çalışır ya doğal ortamında yırtıcı bir
da yalan söyledikleri açığa da inkâr eder. Haberlerde hayvanla karşılaşırsanız
çıktığında donup kalmala- sıklıkla karşılaştığımız bir koşarak kaçmak bir çö-
rının sebebi de yine limbik örnek de; hırsızlık yapmak- züm olarak düşünülebilir.
sistemin bir tepkisidir. ta olan kişinin gizli kame- Ancak sosyal çevremizde
Kişilerle iletişim sırasın- rayı ilk gördüğü an verdiği birçok tehlike ya da tehdit
da donma tepkisini nasıl donma tepkisidir. ile karşılaşırız ve ne yazık
verdiğimizi örnekler üze- Donma tepkisine benzer ki koşarak kaçamayız. Bu
rinden inceleyelim. Öğ- bir şekilde tehlike anında durumda bedenimizin nasıl
retmeni ya da amiri tara- verilen başka bir beden du- tepkiler verdiğini birlikte
fından şiddetli bir şekilde ruşu, açık alanda kafasını inceleyelim.

azarlanan kişileri düşündü- kuma gömen bir devekuşu
ğünüzde boyunları bükük edasıyla, başın aşağı doğ- İnsanların sosyal ilişkileri

85